Zeldzame natuurrampen
Gamma-flits
Een gammaflits wordt ook wel een gamma-ray burst (GRB) genoemd. Het is een heftige uitbarsting van hoge gammastralingen en het duurt van enkele milliseconden tot enkele minuten. De gammaflitsen waren afkomstig van het verre melkwegstelsel. De straling tijdens een flits is veel groter dan de straling van een supernova-uitbarsting. Een supernova is een ster die een gigantische ontploffing ondergaat. Er blijft alleen een kleine, zeer zware kern over.
Meteoorinslagen
Het inslaan van een meteoor is een geologisch proces, waarbij de meteoor vanuit de ruimte op (in dit geval) de aarde inslaat. Dit proces gaat heel snel, daardoor ontstaan inslagkraters.
Een meteoor slaat in met een enorme snelheid en sterkte. Experimenten hebben onderzocht dat de snelheid van de meteoor zorgt voor de vorm van de inslagkrater, dat altijd een cirkel is. Het maakt niet uit vanaf welke inslaghoek. Er kan ook een langgerekte inslagkrater ontstaan. Deze zijn wel heel zeldzaam, maar bij deze kraters zijn de invalshoeken wel belangrijk.
Bij het ontstaan van een inslagkrater gaat in drie fasen, hieronder staan de fases, die elkaar vaak overlappen:
- Compressiefase
- Uitdiepingsfase
- Vervormingsfase
De compressiefase begint bij het inslaan de meteoor op de planeet, in dit geval de aarde. Hierdoor ontstaan schokgolven, in de meteoor en alles daar buiten.
Hierdoor word het heel warm. Daarnaast worden de lagen op de aarden samengedrukt door de schokgolven. Hierdoor word het materiaal vervormd, dit heet schokmetamorfisme.
De uitdiepingsfase
Deze fase wordt ook wel de kraterdepressie genoemd. Alles wat om de krater staat, word samengedrukt. Als de druk wegvalt, dan word al het materiaal van de grond weg geduwd. De beweging zorgt ervoor dat er zich een gat vormt. Het materiaal dat weggeduwd is en dus uit de krater gekomen.
De vervormingsfase
Dit is de laatste fase, de vervormingsfase. Hierbij treden allemaal vervormingen op. Bij kleine kraters valt dit wel mee, maar bij grotere kraters veranderd er heel veel.
Supervulkaan
Een supervulkaan is hetzelfde als een vulkaan, maar dan groter en krachtiger. De kracht van een vulkaanuitbarsting word gemeten door VEI (zie vulkanen). Supervulkanen zijn dodelijker dan normale vulkanen. Echte supervulkanen hebben een VEI van 8, dus het hoogste wat er is
In 1815 barstte de vulkaan Tambora, op Soembawa, uit. Dit is de krachtigste uitbarsting uit de geschiedenis. Voor de uitbarsting was de vulkaan 4200 meter hoog, na de uitbarsting was die nog maar 2800. Dit komt door de enorme krater die ontstond tijdens de uitbarsting. Op Soembawa stierven ongeveer tienduizenden mensen. Na de vulkaanuitbarsting volgden hongersnood en ziekten, want alles was vernield.
De gevolgen van deze uitbarsting hadden niet alleen gevolgen voor Soembawa, maar ook voor de rest van de wereld. De uitbarsting van een vulkaan beïnvloed het klimaat, door de as deeltjes die in de dampkring komen. Er zijn op de wereld vier supervulkanen actief. De Taupo in Nieuw Zeeland, de Campi Flegrei in Italië, de Yellowstone in de V.S. en de Toba op Sumatra.
Extreme zonnevlam
Zonnevlammen zijn explosies op de zon. Ze ontstaan door magnetische velden, die vrijgekomen engergie vasthouden. Er ontstaat straling over de hele oppervlakte waar de energie vast word gehouden. Er zijn drie hoofdklassen voor zonnevlammen:
De hoofdklassen voor zonnevlammen: |
|
Klasse X |
Uitbarstingen die op de aarde voor het uitvallen van radio’s en van elektriciteitscentrales kunnen zorgen. |
Klasse M |
Matige uitbarstingen, die rond de polen korte perioden van uitval van de radioverbindingen kunnen veroorzaken. |
Klasse C |
Kleine uitbarstingen die nauwelijks invloed hebben op aarde. |
Er zijn een aantal zonnevlammen geweest die invloed hadden op de aarde. In 1989 (in maart), heeft een zonnevlam van klasse X grote schade aangericht aan een aantal elektriciteitscentrales in Canada.
De tweede bekende zonnevlam barste op 4 november 2003 uit. Deze zonnevlam was erg groot en werd niet gemeten.

Mantelpluim
Een mantelpluim is opwaartse stroming van heet, vast gesteente in de mantel van de Aarde. Mantelpluimen kun je vergelijken met opstijgende blobs in een lavalamp.
Mantelpluimen hebben een doorsnede in de orde van honderden tot duizend kilometer. Zij hebben een ronde kop en een lange, veel dunnere staart. Mantelpluimen worden waarschijnlijk gevormd doordat het onderste van de aarde wordt verhit. Het opgewarmde materiaal is lichter en begint omhoog te bewegen. Zodra de mantelpluim in de ondiepe mantel (op enkele honderden tot honderd kilometer diepte) komt begint het gedeeltelijk weg te smelten. In sommige gevallen is een mantelpluim de oorzaak van een vulkaanuitbarsting.

Vulkanische Traps
Vulkanische traps worden gevormd op lavaplateaus. Het woord plateau verwijst naar een groot oppervlak waarop een laag basaltlava is afgestroomd. Basaltlava is een soort lava waar door gasvorming veel open plekken in zijn ontstaan. De verschillende basaltlava stromen hebben in miljoenen jaren een dik plateau gevormd. Deze lagen komen zowel op land als in zee voor.
De twee bekendste lavaplateaus zijn de 'Siberian Traps' in Rusland en de 'Deccan Traps' in India.
De Siberian Traps zijn zo'n 2 miljoen km2 groot. Gigantische volumes basaltische lava gleden over een grote oppervlakte van Siberië in een basaltvloed. Schattingen geven aan dat oorspronkelijk 7 miljoen km2 bedekt was. Door 250 miljoen jaar erosie is daar nu nog ongeveer 2 miljoen km2 van over. De laatste activiteit was van het tijdvak Perm naar Trais rond zo'n 251 miljoen jaar geleden.
De Deccan Traps zijn ongeveer 0,5 miljoen km2 groot. De Deccan Traps vormen het Dekan-plateau in west-India. Qua oppervlakte is het een van de grootste vulkanische Traps op aarde. De Deccan Traps bestaan uit een meer dan 2 kilometer dikke opeenvolging van basalten.
Maak jouw eigen website met JouwWeb